Beter ten drie-vierde gekeerd dan ten hele gedwaald

Stel je eens voor dat The Guardian vorige maand niet het nieuws over de 6.500 arbeidsmigranten die bij de bouw van de stadions in Qatar om het leven kwamen, had gebracht. Dan had Johan Derksen vast wel weer één of andere grap over Akwasi of de nieuwe look van Dirk Kuijt gemaakt. Was Freek de Jonge geen petitie begonnen. En had de initiatiefwet van ChristenUnie, PvdA, GroenLinks en SP die bedrijven moet aanzetten om verantwoord zaken te doen waarschijnlijk niet zoveel aandacht gekregen als nu het geval is.

Maar dat is fictie. De realiteit is dat er in Qatar nog dagelijks mensen bouwen aan voetbalstadions en daarvoor de hoogste prijs betalen. Na de berichtgeving van The Guardian brandde Johan Derksen het WK in Qatar tot op de grond toe af, waarbij ook ‘De Boertjes’ het moesten ontgelden. Freek de Jonge mobiliseerde zijn Twitter-fans en twee dagen later diende Sadet Karabulut van de SP een motie in om volgend jaar geen officiële regeringsafvaardiging naar Qatar te sturen.

Ontwikkelingen die ongetwijfeld nauwgezet werden gevolgd in het Limburgse Heythuysen. Daar zetelt de firma Hendriks – een grote naam in ‘grasland’.

Het bedrijf leverde al vaker de grasmat voor zowel EK’s als WK’s en was al tien (!!) jaar in gesprek met de Qatari over een mogelijke samenwerking voor het WK in 2022.

‘Erg geschrokken’
Deze week werd bekend dat Hendriks afziet van een mogelijke levering van graszoden waarop Messi, Ronaldo, De Jong en consorten hun kunsten gaan vertonen. Een woordvoerder vertelde aan RTL Nieuws dat ze “wisten dat het erg was, maar dat ze tóch wel heel erg geschrokken waren van de 6500 omgekomen arbeiders.”

Lovende reacties op social media vielen Hendriks ten deel. “Hendriks, het bedrijf voor al uw graszoden en ruggengraten!”, tweette ene Jef. Een andere twitteraar roemde het moreel kompas van de firma en vond dat veel bedrijven hier nog wat van konden leren.

Op het eerste gezicht terechte steunbetuigingen; het getuigt van moed om zo’n beslissing te nemen. Zulke klussen leveren niet alleen veel omzet op, het prestige dat op een WK-leverancier afstraalt, is misschien nog wel meer waard. Het is pure speculatie, maar het is aannemelijk dat er bij Hendriks heel wat verhitte discussies hebben plaatsgevonden over het wel of niet voortzetten van dit traject.

Wat precies tot deze beslissing heeft geleid, zullen we vermoedelijk nooit weten, maar een juiste stap is het in mijn ogen zeker. Het is te hopen dat Hendriks hierdoor het pad effent voor andere bedrijven die zakelijk betrokken zijn bij dit ‘voetbalfeest’. Al zijn de belangen van andere (semi-)Nederlandse bedrijven die betrokken zijn bij het WK, zoals Arcadis, Shell en Boskalis, om er maar een paar te noemen, uiteraard van een andere aard en omvang.

Een kwestie van timing
Toch is er óók een kanttekening te plaatsen. Niet zozeer bij de beslissing van de Limburgse firma om geen gras te leveren. Mijn wenkbrauw ging omhoog vanwege de timing. Want waarom pas wachten tot nu? Werd de maatschappelijke druk na de onthulling van The Guardian de commerciële druk de baas? Was het de spreekwoordelijke druppel?

Het is immers al vele jaren bekend dat het WK in Qatar één grote aanfluiting is die van corruptie en wantoestanden aan elkaar hangt. Van de liefst 16 van de 22 stemgerechtigde FIFA-leden die na de toekenning aan Qatar vanwege corruptie zijn veroordeeld, beboet, vervolgd of voor het leven zijn geschorst tot de vele berichten over erbarmelijke werkomstandigheden… Het is dieptriest, maar feitelijk niks nieuws. Al in 2014 schreef het Algemeen Dagblad op basis van opnieuw The Guardian dat in de twee voorgaande jaren bijna vierhonderd Nepalese bouwvakkers de dood hadden gevonden tijdens bouwwerkzaamheden aan de stadions in Qatar. Toen Hendriks dus al enkele jaren in gesprek was met Qatar.

Krachtig statement
Door nu de stekker uit dit project te trekken, maakt Hendriks een krachtig statement. Het levert veel goede PR op en draagt bij aan de reputatie van het bedrijf. Toch had het signaal veel krachtiger kunnen zijn als Hendriks al jaren geleden de gesprekken met Qatar had afgebroken. Dat het daar foute boel is, wisten ze in Limburg toen ook al. Om dan nu de grens te trekken, nadat er al 6.500 doden (waarschijnlijk inmiddels nog meer, dit getal dateert immers van eind februari) te betreuren zijn, is op zijn minst merkwaardig en verdient meer uitleg dan het nu krijgt.

Wake-up call
Ten halve keren kon al lang niet meer, dat beseften ze in Heythuysen maar al te goed. Maar alsnog beter ten drie-vierde gekeerd dan ten hele gedwaald. Laten we hopen dat dit de wake-up call is die Nederland nodig heeft als het gaat om het WK in Qatar.